ویژگی های تولید مثلی گوزن زرد ایرانی (dama dama mesopotamica) در پناهگاه حیات وحش دشت ناز ساری

گوزن زرد ایرانی (dama dama mesopotamica) نشخوارکننده­ای از خانواده گوزن­سانان است. در حال حاضر در ایران جمعیت هایی از گوزن زرد ایرانی در مازندران، خوزستان و آذربایجان غربی تحت مراقبت هستند. نگهداری و حفاظت از گوزن زرد ایرانی نیازمند شناخت خصوصیات رفتاری، فیزیولوژی، محیط و عوامل آسیب رسان به این گونه می­باشد. تاکنون اطلاعات طبقه بندی شده­ای از برخی خصوصیات گوزن زرد ایرانی شامل رفتارشناسی عمومی، ریخت­شناسی و محیط زیست به عنوان گونه مورد حفاظت در مناطق مختلف ایران منتشر شده است. در این مقاله صفات و رفتارشناسی تولیدمثلی این گونه در هر دو جنس نر و ماده بر اساس مشاهدات و ثبت اطلاعات گوزن­های نگهداری شده در پناهگاه حیات وحش دشت ناز ساری در بازه زمانی 1385 تا 1390 ارائه شده است. خصوصیات گوزن نر شامل رفتار جنسی، تغییرات ظاهری در فصل تولیدمثل و فیزیولوژی تولیدمثل و خصوصیات گوزن ماده شامل تخمک­گذاری، رفتار فحلی، چرخه تولیدمثلی، جفتگیری، آبستنی و زایمان مورد بررسی قرار گرفته است. شناخت خصوصیات تولیدمثلی گوزن زرد ایرانی در پناهگاه حیات وحش دشت ناز ساری یکی از نیازهای اطلاعاتی مهم برای حفظ و تزاید نسل این گونه می­باشد و مسیرهای جدیدی برای انجام روش­های جدید در تولیدمثل این گونه در پارک­های حیات وحش ایران و یا مناطق حفاظت شده دیگر را خواهد گشود.